Былыргы айан суолугар (буолбуттан кэпсээннэр)

Тэрис ыйбыт айаҥҥа туттуллар үгэстэрин биҺиги оҕо сылдьан үгүстүк истэрбит, суруллубатах сокуон быҺыытынан тутуҺарбыт. Арыт күҺүҥҥү киэҺэлэргэ өрүс кытыытыгар мунньуҺуннахпытына, онно сыҺыаннаах кутталлаах да сэҺэннэри сэҺэргэҺэрбит. Онтон тугу өйдөөбүппүнэн…

Аҕа дойду сэриитэ бүтүүтүн диэки Охуотускай Бэрэбиэс Уус Маайа улууҺугар киирэр эрдэҕинэ, Томпоттон төрүттээх уон сэттэтин саҥа туолбут тулаайах уол Ааллаахтыыр суолунан, балык собуотугар, Ньычаанда диэн күөлгэ курдары түҺэн, үлэҕэ киирээри сатыы баран испит. Ол баран иҺэн киэҺэлэтэн, сылайан да буоллаҕа буолуо уонна баҕар кэпсэтэр да киҺини кэтэҺэн, суол ортотугар ардахтан хаххаланар халтааматын балаакка курдук оҥостон утуйан хаалбыт.

Арай түҺээтэҕинэ, өрө диэкиттэн, хайа томторҕотун кэтэҕиттэн икки аттаах киҺи көстөн кэлбит. Биирдэстэрэ хара аттаах, хара кыл бэргэҺэлээх, хара сукуна сонноох, муннун анныгар «тор» курдук хойуу бытыктаах сааҺыра барбыт хара бараан киҺи үҺү, иккиҺэ маҕан аттаах эдэрчи, сырдык таҥастаах, дьүҺүннээх киҺи үҺү. Хара бараан киҺи атыттан түҺээт, халтаама сабыытын өрө тардаат, улаханнык уордайбыт куолаҺынан: «Хайа, нохоо, туох буолан биҺиги суолбутугар туора сыттыҥ? Киэр буол мантан! — диэн ордоотообут.

Уол баттатан, уҺуктуон баҕаран мөхсө сыттаҕына, били киҺи: «Бу уолу бэйэбитин кытта илдьэ барарбыт дуу? — диэн аргыҺыгар туҺаайан эппит. Онуоха аргыҺа өҥөйөн көрөн баран: «Па, оҕото бэрт эбит. Олорбохтуу түстүн» — диэн хардарбыт. Харата турбахтыы түҺэн баран: «Нохоо, биҺиги сотору төннүөхпүт. Ол төннөрбүтүгэр манна суох буолуохтааххын», — диэбит. Уол ол кэннэ, уҺукта биэрэн, дьон барбыт сирдэрин диэки өҥөйөн көрбүтэ: сыыры таҥнары икки ат эмэҺэтэ туртайан көстөн иҺэн симэлийэн хаалбыт. Уол бэрт суҺаллык хомунан, ыллык суолу булан, ойуур быыҺыгар түҺэн айанын салҕаабыт.

Хойут, уонча сыл буолан баран, ол уол кэргэнэ түҺээн үүт-маас ол дьону көрбүт. Ол күн бастакы оҕолоро күөлгэ ууга түҺэн өлбүт.

Ол киҺи кэлин сааҺыран баран Күп нэҺилиэгин Маарыла диэн үрэҕэр бултуу дуу, туох соругунан дуу тахсан баран былыргы ыллык ойоҕоҺугар балаакка тардынан утуйа сыппыт. Арай ол сыттаҕына, ыта үрэн тоҕо барбыт. Олоро биэрэн аанын быыҺын сэгэтэн көрбүтэ: борук-сорукка биир дьуп-дьулугур синньигэс тэтиҥ ыты таба охсоору  сабыы, курбуулана аҕай турар үҺү. Ымыылаах ыт ол тэтиҥи аҺаран биэрэ-биэрэ балааккаҕа чугаҺаппакка үрэ сылдьыбыт. Бэрт өр оннук киирсэн баран, ыт саҥата ханна эрэ ыраах иҺиллэ-иҺиллэ сүтэн хаалбыт. Сарсыарда туран айаннаары гыммыта ыта кэлбэтэх, устунан оннук сүппүт. Кэлин ити түбэлтэни дьоҥҥо кэпсээбитигэр, кырдьаҕастар «суол иччитэ моҺуоктаабыта буолуо» диэбиттэр.

Эбии аах:

  1. Эдик,:

    Телепоммар хачаайдаан истээри гынабын,айанны сылдьан

Бэлиэтээһиннэр

Ваш адрес email не будет опубликован.